Vengma, hiç bir partinin borazanı değildir. Hiç bir partinin düşmanı da değidir. Kürt partilerinin doğru politikalarını destekler, yanlış politikalarını eleştirerek yol göstermeye çalışır.

Tarihin en eski şarkısı Kürdçe mi?

Milattan önce 3 binli yıllarda Kürdistan’a göç eden ilk Aryen kafilelerden olan Hurriler’in yaşadığı Lazkiye’ye yakın antik Ugarit şehrinin sarayında yapılan kazılarda, Hurrilere ait bir müzik koleksiyonu bulundu.

Ugarit şehrinin sarayında 1950‘lerde yapılan kazılarda toplam 36 adet çivi yazılı tablet bulunur. ‘Hurri Şarkıları’ olarak bilinen ve bütünüyle bir müzik koleksiyonunu oluşturan bu tabletler ilk olarak Emmanuel Laroche tarafından 1955 ve 1968 yıllarında yayınlanmış.

Dilerseniz, bilinen tarihin en eski melodisi olan ve Tanrıça Nikkal’e adanmış Hurri ilahisinin Michael Levy tarafından canlandırılmış halini bir yandan dinleyerek, bulunan bu müzik koleksiyonunun hikayesini okumaya devam edelim:

DİNLEMEK İÇİN LÜTFEN TIKLAYINIZ

Hurriler, Kürdistan’a göçen ilk Aryen kafilelerinden

Hurriler, M.Ö 3 binli yıllarda Kürdistan’a göçen ilk Aryen kafilelerden olup, proto Kürd  gruplarını oluÅŸturan bir halk. Aynı zamanda Diyarbakır kalesinin ilk halinin Hurriler tarafından yapıldığı belirtiliyor.

Halen Rojava’nın KurddaÄŸ (Çiyayê Kurmênc) bölgesinde Afrin ve Lazikiye arasında Horri (Horro) adı ile büyük bir Kürd aÅŸireti varlığını sürdürüyor. Rojava’nın ünlü ses sanatçısı Cemil Horro adı geçen aÅŸiretten.

Hor/Xor/Hur sözcüğü Kürdçe ve Farsça’da “güneÅŸ” anlamına geliyor. Kürdistan’da Hor/Xor ismi ile baÅŸlayan çok sayıda yerleÅŸim ve insan ismi bulunuyor.


(Antik Ugarit şehri)

‘Hurriler’den günümüze müzik’

Bugünkü Rojava Kurdistanı ve Kuzey Suriye toprakları, M.Ö. 1400 civarında Amorilerin hakimiyeti altındaydı. Amorilerin bir liman kenti olan ve günümüzdeki Lazkiye‘ye yakın bir bölgede bulunan antik Ugarit şehri, bugün arkeolojik kazıların yapıldığı bir alan.

Tabletler üzerindeki yazıların yorumlanması ise Dr. Richard Dumbrill tarafından yapılmış. Dumbrill’in bu çalışması, kendisinin ‘The Archaeomusicology of the Ancient Near East’ (Eski Yakın Doğu’nun Arkeomüzikolojisi) isimli kitabında da detaylıca anlatılıyor.

Kazılarda bulunan tabletlerdeki müziklerden bazılarının bestecileri, yine tabletler üzerinden anlaşılabiliyor ve bugün isimleri biliniyor. Örneğin h.8 ve h.12 (Hurri 8, 12) olarak kataloglanan ilahilerin bestecisi Urhiya.

Tabletler üzerinde isimleri tespit edilen diğer besteciler de Puhiyana, Ammiya ve Tapsihuni. Bunların hepsi Hurri isimleri. Fakat h.6 (Hurri 6) olarak adlandırılan parça, keşfedildiği günden bu yana anonim olarak kalmış, çünkü tablet üzerinde bestecisine ilişkin bir bilgi yer almıyor. Ancak h.6’yı tablete kimin kazıdığı bilgisi yine tablet üzerinde mevcut.

Bilinen tarihin en eski müziği

Tablette; ilahinin tablete Ammurabi isimli yazar tarafından kazındığı yazılı. Başka bir tablette de yazar olarak Ipsali ismine yer verilmiş.

Bu tabletlerden sadece bir tanesi de neredeyse hiç bozulmadan günümüze kadar gelebilmiş. Tablet üzerinde Ugarit şehrindeki insanların inandığı Tanrıça Nikkal‘e adanmış bir Hurri ilahisi yazılı. Nikkal, o dönem Ugarit’te yaşayan insanların inancına göre ‘Meyve Tanrıçası’ ve aynı zamanda Ay Tanrısı Yarikh’in de eşi.


(Ugarit sarayında bulunan tabletlerden)

Söz konusu tableti özel kılan şey ise, bilinen tarihin en eski müziğini, notasyonlu ve bütün halinde barındırıyor olması. Üzerinde h.6 olarak kataloglanan Hurri İlahisi yazılı bulunan tablette ayrıca Tanrıça Nikkal’e adanan ilahinin sözleri ve bugünkü arp ya da lir olduğu düşünülen 9 telli ‘sammum’ ile nasıl çalınacağına ilişkin talimatlar da yer alıyor.

Diğer tabletlerden bazılarının üzerinde de bahsi geçen sammum isimli müzik aletinin nasıl akort edileceğine dair bilgilere yer verilmiş.

Kaynak: IMPnews

E-posta hesabınızı yayınlanmıyoruz

18 − 5 =

Kullanıcı deneyiminizi artırmak için çerezler kullanıyoruz. Sorun yok, rahat olun. Size özel herhangi bir bilgiyi yayınlamıyor ya da paylaşmıyoruz. Anladım, sorun yok Daha Fazla